Zaogrnuta u tehnokratski žargon i laicima nerazumljivu matematizaciju, glavna poruka Memoranduma jest da autoritet ekonomske znanosti i struke stoji iza analiza i preporuka Svjetske banke. Dakle, jedino dosljedna primjena neoliberalnih receptura i usvajanje neoliberalnog mindseta može biti osnova za racionalnu i odgovornu politiku.
Novi talas protesta u Srbiji: tuga, očaj, bes i nada
Mnogi su verovali da je srpsko društvo zauvek zamrlo, da je potencijal za proteste gotovo nikakav, te da su ljudi toliko pasivizirani u sopstvenoj bedi da im se ne da izaći van svog dvorišta.
Mogućnosti uozbiljenog postnajEživanja
U danima studentskih demonstracija 1968. godine, u lift stambene zgrade u Beogradu ulazi mladić sa bedžom na kom piše: CRVENI UNIVERZITET KARL MARKS. Starija komšinica posmatra ga i oprezno i radoznalo, i sa respektom i sa zabrinutošću. Pri izlasku iz lifta, ne izdrži i daje mu savet: „Deco, sakrijte to da ne vide komunisti“. Ova anegdota kao da je, krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih, prepisana iz humorističkog lista za zbilju i šalu JEŽ. U stvari, ovo „kao da je“ – kao da je nepotrebno, primera je na pretek.
Policija protiv Pazolinija, Pazolini protiv policije
Uz sve mane srpske „levice“ (termin korišćen u najširem smislu) barem ne možemo reći kako nije sklona raznoraznim proslavama, obeležavanjima datuma i pokušajima pronalaženja istorijskih paralela. Ironično, takav robovski odnos prema prošlosti neretko podsećaju na tradicionalizam kome levica ne bi trebala da bude sklona. Pa tako svake godine oko petog marta i/ili drugog novembra, ali i kada dođe do bilo kakvog sitnijeg protesta, određeni broj ljudi se seti P. P. Pazolinija i njegove pesme „KPI mladima!“ koja kritikuje (sitno)buržoasku prirodu studentskih pokreta i protesta. Namerno kažem „kritikuje studentske pokrete“, a ne „hvali policiju“ iako se često pojedini delovi levice koncentrišu na ovo drugo. Ali, uprkos takvom životu u prošlosti ili „istorijskom igrokazu“ (mada bi najprostije bilo reći- larpovanju) ova tema retko kada podstiče ozbiljnu raspravu o Pazolinijevom odnosu prema policiji i Policiji (pojedincu-policajcu i instituciji Policije), kao i o ulozi policije u društvu. Da li je policajac deo radničke klase jednostavnom vrlinom svog siromaštva (ili siromašnog porekla), ili mu je ipak potrebna klasna svest? Da li studenti žive u svojoj kuli od slonovače neobazirući se na probleme izvan, ili im ipak, kako Flober piše Turgenjevu, neprekidno lupanje govana o zidove te kule ne da mira? Na kraju, možda je Lenjin u pravu kad kaže da su „oba gora“, te da su u oba slučaja sukobi partikularnih interesa bez većeg interesovanja za duboke strukturne promene. Članak pred nama, iako luta između razumevanja odnosa policajca pojedinca-Policije institucije, može dati dobar uvod za promišljanje pomenutih dilema. A ako od toga ništa ne bude, onda barem predstavlja dobar pregled italijanske političke scene u periodu poznatom kao „olovne godine“.
Ričard Vulf: Novcem u SAD upravljaju ne baš najbistriji ljudi
Prepričala Crvena podrška, tajna inicijativa prevođenje/prepričavanje emancipujućih tekstova, stripova, podcasta, konferencija, tračeva, Fb rasprava i naučnih radova… a ovom prilikom časti čitaoce i starim dobrim Ničeom: „Svaka prećutana istina je otrovna“
Dr Dragiša Mišović, „Kompromitovano blagostanje“
Neposredni prouzrokovač autarhije u privredi—koja nema nikakve sličnosti sa onom doktrinom o ekonomskoj neproduktivnosti trgovine—leži u činjenici neokončanih imperijalističkih računa u prošlom ratu. Zbog toga, i zbog stalnog predubeđenja, da mora doći do novih i sličnih obračunavanja, uvek se teži više izvoziti nego uvoziti, i, hoće se ostvarenje jedne što veće ekonomske „nezavisnosti“ od ostalog sveta.
Zoran Đinđić – vizije o boljem društvu sa lošim ishodima
Često se čuje da je Đinđić bio reformator. Reforme obično podrazumevaju društvene promene sa ciljem poboljšanja funkcionisanja postojećeg sistema. Ali se čini da u ovom slučaju, rezultati nisu bili željeni, ili bar ne onakvi kakvim su sledbenici Đinđićeve politike hteli da budu.
Značenje „takozvane primitivne akumulacije”
U osmom odeljku Kapitala, koji nosi naziv „So-Called Primitive Accumulation” („Takozvana primitivna akumulacija”), Marks opisuje brutalne procese putem kojih su radni ljudi odvojeni od životnih sredstava, a bogatstvo koncentrisano u rukama zemljoposednika i kapitalista. To je jedan od najdramatičnijih i najčitljivijih delova knjige.
Lumpenburžoazija i lumpenrazvoj, ili kritika moralističkih kritika Vučićevog režima
Kritikama Vučićevog režima koje su moralistički i estetički intonirane, međutim, nedostaje strukturalna komponenta. Reč je o tome da kritike ove vrste problem ne prepoznaju u samom sistemu na osnovu kojeg srpska država i društvo funkcionišu i položaju koji taj sistem zauzima u sistemu međunarodnih ekonomskih i političkih odnosa.
Srpska pravoslavna crkva u socijalističkoj Jugoslaviji: žrtva socijalizma i/ili saučesnik raspada?
Iako crkvene strukture i javnost bliska njima, danas tvrde kako je tokom celog perioda socijalističke Jugoslavije, Crkva kao institucija bila gušena, marginalizovana i udaljavana od vernika, takva tvrdnja ne stoji u potpunosti. O potpunom gušenju i marginalizaciji Crkve, poricanju prava na slobodno delovanje od strane novih vlasti, može se govoriti samo u jednom periodu stabilizacije socijalističkog sistema: od 1945. do 1953. godine.
NATO-va ekspanzija na istoku kao ruski argument za invaziju na Ukrajinu ili njegovo konačno obuzdavanje
Tri decenije nakon završetka Hladnog rata ponovno se aktualizira pojam hladnoratovske podijele, samo ovaj put u drugom obliku. S obzirom na to da je vojni NATO pakt jedini relikt povijesti te egzemplar poslijeratnog zastrašivanja, ali i jedini preživjeli svjedok hladnoratovskog koncepta svijeta, današnja se situacija u Ukrajini može posmatrati kao pokušaj redefiniranja vojne nadmoći u svijetu i svojevrsno pozicioniranje u novom svjetskom poretku čije se konture iscrtavaju. Nakon pada željezne zavjese i demontiranja Varšavskog pakta kao sigurnosnog pandana Sjevernoatlantskom savezu, stvoreni su uvjeti unipolarnog svijeta i jedinstvenog hegemona u vidu vojno-političke organizacije koju predvode Sjedinjene Američke Države.
Deca rudari u štrajku – još jedna „romantična“ priča iz Kraljevine Srbije
Deca, od 5 – 10 godina starosti, radila su u odeljenju u kome se tucala ruda i izdvajao kamen od srebra i ostale rude. Radila su 10 časova dnevno a naknada im je bila 0,80 din., jedan groš. Za groš se mogao kupiti jedan kilogram hleba ili osam jaja.
“Mrak nacionalizacije i svjetlo restitucije”
Nacionalizacija je imala revolucionarna obilježja, jer je predstavljala pravni oblik ukidanja kapitalizma, barem tamo gdje je bila sveobuhvatna, iako nije nužno bila pravni oblik uvođenja socijalizma.
Teror geopolitike
Geopolitika kao kvazinauka postaje apologija moderne neokolonijalizacije i suvisle hegemonije, ad hoc monopola jednih nauštrb drugih. Nacije i države su socijalni konstrukti, a primordijalistička shvatanja već su osporena od strane historije, pa zašto bi geopolitika bila išta više od aporije svedene na puki akademizam uz koji neokolonijalizacija postaje već utvrđena konzekevnca.
O zarobljenoj kritici zarobljene države
U prošlih nekoliko godina u srpskoj opozicionoj javnosti dogodila se prava epidemija upotrebe izraza „zarobljena država“. Kao i za svaki pojam iz arsenala vladajuće ideologije značenje „zarobljene države“ nam se čini kao nešto samoevidentno, kao činjenica koju ne bi trebalo detaljnije objašnjavati. Državu nam je „zarobila“ politička mafija vladajuće partije, […]
Strani plaćenici, domaći izdajnici i lažni heroji, ili kako umetnost može da objasni jedan parapolitički fenomen
Francuski novinar i pisac Sorž Šalandon autor je romana Povratak u Kilibegz u kojem se pripoveda o životu i delu jednog bivšeg pripadnika Šin fena, političkog krila Irske republikanske armije (IRA), koji je zapravo bio izdajnik jer je radio za englesku tajnu službu MI 6. Šalandonova priča zasnovana je na […]
Peta ipo industrijska revolucija. Između „kapitalističke distopije i komunističke utopije“
Razvoj današnje tehnike nameće niz pitanja: Da li je tradicionalni ljudski rad prevaziđen? Zašto glamurozno najavljivane četvrta i peta industrijska revolucija nisu donele skraćenje radnog vremena u odnosu na osmočasovni pokret radnika pre gotovo vek i po? Kako će se rešiti sve veća protivrečnost ljudskog rada i tehnike? Zašto radnici još uvek rizikuju živote radeći najopasnije i najteže fizičke poslove u rudnicima, nuklearnim postrojenjima, kesonima, deminiranju eksploziva, poljoprivredi, građevinarstvu…? Zbog čega se rad sve više obavlja od kuća? Kakav je karakter sadašnje tehnike i koji su njeni potencijali. Sva ova pitanja sublimirana su u jednom: koja je to granica koju današnja nauka i tehnika ne smeju da pređu?
Pre i posle socijalizma
Kako izgraditi društveni konsenzus u našim, „post-konfliktnim“, „podeljenim“ balkanskim društvima? Pitanje se već tri decenije nameće kao ključno. Bezbroj tekstova i diskusija u medijima, akademskim publikacijama, istraživačkim projektima i studijskim programima, bezbroj filantropskih projekata, grantova i rezidensija, a opet smo podeljeni i u konfliktu u našim „post-konfliktim društvima“. Opšti lament nad nedostatkom društvenog konsenzusa, međutim, ukazuje upravo na ono što negira: na već postojeći društveni konsenzus koji tvrdi da je pitanje društvenog konsenzusa ključno pitanje, kao i na to da mi koji živimo u našim balkanskim „podeljenim društvima“ nismo taj konsenzus izgradili.
Ljevica, nacija i nogomet
Animozitete na ljevici da se ljudi identificiraju s nacionalnom reprezentacijom možda treba razumjeti, ali ne primijetiti da se narod identificira (upravo) i na način ponosa u kojem ima i anti-imperijalističkog duha predstavlja tešku kratkovidnost ljevice.
O liberalizmu, liberalizmima i liberalima
U prenesenom značenju, u oformljenom liberalnom poretku, liberali su versajski vrtlari koji raspravljaju o idejama izgleda vrta i odlučuju kako treba vrt urediti reformama da taj vrt klasne hijerarhije bude što meritokratski pravedniji. Konzervativci bi, pak, istovremeno htjeli isključiti mnoge liberalne versajske vrtlare iz odlučivanja u ime očuvanja tradicionalnih vrijednosti versajskog vrta, samo bi taj parlament versajskih vrtlara pretvorili kao savjetodavno tijelo, dok bi desnija desnica htjela posve politički isključiti versajske vrtlare i predati svu moć odlučivanja nekom autokratu i/ili oligarhiji.
Reprezentacija Srbije u Kataru: Fudbal, seks, laži i video-trake
Postoji nešto u našem društvu čemu se ne može naći jasan izvor. Kao da nismo u stanju da realno sagledamo svoju poziciju. I ne odnosi se to samo na fudbal. Ali se na fudbalu neretko ume preslikati dobar deo slike jednog društva.
Neofašizam uništava tkivo 60 milijuna stanovnika Italije
Sve oči građana Italije i Jugoslavije bile su uprte u Pariz, gdje su se već 1946. godine nalazile talijanska i jugoslavenska delegacija, te Saveznici povijesnom Pariškom sporazumu. Bilo je biti ili ne biti: kome će pripasti Trst i dijelovi Istre – Pula i sjeverozapadni dijelovi (današnja Bujština i slovenska Istra te manji dio grada Mugie i okolice koji je talijanski).
Kina i Tajvan- mogući ishodi sukoba
Dvadeseti kongres Komunističke partije Kine održan je od 16. do 22. oktobra 2022. godine. Ovaj kongres održan je samo četrdeset dana posle najvećeg sukoba između Narodne republike Kine, sa jedne strane i Tajvana i SAD, sa druge strane, posle dugog perioda. Kao odgovor na posetu predsednice donjeg doma Američkog parlamenta Nensi Pelosi Tajvanu 2 augusta, vlasti u Pekingu odgovorile su tako što je spoljni ministar osudio ovu posetu kao kršenje politike „jedne Kine“ i rekao je da će oni koji uvrede Kinu biti kažnjeni; vojska Kine ispalila je više raketa u more koje razdvaja kopneni deo Kine i Tajvan, dok su kineski vojni avioni nedozvoljeno nadletali nad važdušnim prostorom Tajvana.
Radikalni pro-četnički revizionizam u knjizi Istina o Kalabiću Miloslava Samardžića
U revizionističkoj istoriografiji o događajima iz Drugog svetskog rata na našem prostoru, koja je uzela maha nakon sloma režima realnog socijalizma, a poseban vetar u leđa dobila nakon 5. oktobra, istaknutu ulogu ima publicista Miloslav Samardžić.
Rat u Ukrajini i tridesetogodišnji postsovjetski klasni sukob
Pokretanjem rata, Kremlj je nastojao ublažiti tu prijetnju u doglednoj budućnosti s krajnjim ciljem ”multipolarnog” rekonstruiranja svjetskog poretka. Kao što sugerira Branko Milanović, rat pruža legitimitet ruskom odvajanju od zapada, unatoč visokoj cijeni, i istovremeno čini gotovo nemogućim ponovno približavanje nakon aneksije još više ukrajinskog teritorija.